«Κύριοι συνάδελφοι,

Είναι πανθομολογούμενο γεγονός ότι υπάρχει μεγάλη χάσμα ανάμεσα στο μέγεθος της αναγκαιότητας για την άμεση λήψη μέτρων προστασίας του φυσικού περιβάλλοντος σε παγκόσμιο επίπεδο και την αποτελεσματικότητα και ταχύτητα υλοποίησης των πρωτοβουλιών που αναλαμβάνονται.

Κάνουμε ως ανθρωπότητα πολύ λιγότερα απ’ όσα πρέπει, κινούμαστε πολύ αργά, πολύ αποσπασματικά. Τα πενιχρά και απογοητευτικά αποτελέσματα της πρόσφατης συνόδου της Κοπενχάγης ανέδειξαν σε ποιό βαθμό οι πολιτικές σκοπιμότητες, ο ανταγωνισμός των διεθνών οικονομικών πόλων, η συνδιαλλαγή με τα εταιρικά συμφέροντα εξακολουθούν να αποτελούν τον κυρίαρχο παράγοντα στις διαδικασίες λήψης των κρίσιμων αποφάσεων για το μέλλον όλων μας.

Αποτελεί πιστεύω καθήκον όσων δραστηριοποιούμαστε στις τοπικές κοινωνίες, είτε ως Αυτοδιοίκηση είτε ως κινήσεις συμμετοχής και αυτοοργάνωσης των πολιτών, να αναπληρώσουμε σε ένα βαθμό, στο μέτρο του εφικτού, την καθυστέρηση που υπάρχει σε πιο κεντρικό επίπεδο. Να κάνουμε περισσότερα για τη σωτηρία του περιβάλλοντος, την εξοικονόμηση ενέργειας και πόρων, τον περιορισμό της ατμοσφαιρικής ρύπανσης στις πόλεις μας και τις γειτονιές μας.

Η Τοπική Αυτοδιοίκηση αρκετά χρόνια τώρα αφιερώνει μεγάλο μέρος των προσπαθειών της και των αντικειμενικά πεπερασμένων πόρων της στο μεγάλο ζήτημα της προστασίας και της αναβάθμισης του αστικού και περιαστικού πράσινου. Πολλοί συνάδελφοι Δήμαρχοι δίκαια κέρδισαν την επιδοκιμασία της κοινής γνώμης για τις άοκνες προσπάθειες τους με αντικείμενο την πρόληψη κατ’ αρχήν και την συμβολή στην καταστολή των καταστρεπτικών πυρκαγιών που χτύπησαν τα τελευταία χρόνια τη χώρα. Σίγουρα τα αποτελέσματα θα ήταν ακόμη καλύτερα, αν είχαν λυθεί τα προβλήματα συνεργασίας με άλλους φορείς της δημόσιας διοίκησης, αν δεν υπήρχε το τραγελαφικό φαινόμενο Δήμαρχοι να μηνύονται από Δασάρχες επειδή φρόντισαν για την αποψίλωση και τη γενικότερη αντιπυρική προετοιμασία.

Ιδιαίτερα σημαντική σ’ αυτή την προσπάθεια είναι η συμμετοχή των εθελοντικών ομάδων πολιτών, που από τη φύση τους ως τοπικές κινήσεις συνεργάζονται και συντονίζονται καλύτερα και ευκολότερα με την Αυτοδιοίκηση παρά με την αρκετές φορές δύσκαμπτη κεντρική διοίκηση.

Στη Δυτική Αθήνα, οι Δήμοι και ο ΑΣΔΑ του οποίου έχω την τιμή να προεδρεύω, έχουν επιφορτιστεί με το μεγάλο έργο της οικολογικής ανασυγκρότησης του Ποικίλου Όρους- Όρους Αιγάλεω. Πέραν της πυροπροστασίας, στόχος είναι να πρασινίσει πάλι το βουνό και να αποτελέσει έναν πνεύμονα για ολόκληρη τη Δυτική πλευρά του Λεκανοπεδίου.

Κατά τα σχεδόν είκοσι χρόνια που εξελίσσεται αυτή η προσπάθεια οι υπηρεσίες μας μαζί με τις εθελοντικές ομάδες που συνεργαζόμαστε, πέρασαν από την απλή πολιτική βούληση στην γνώση του συγκεκριμένου αντικειμένου και στην αναγκαιότητα διαρκούς προσαρμογής στις τοπικές ιδιομορφίες και στις μεταβαλλόμενες συνθήκες λόγω της κλιματικής αλλαγής.

Και θέλω να τονίσω ότι στην πράξη και μέσα από δενδροφυτεύσεις δεκάδων χιλιάδων στρεμμάτων μάθαμε πόσο σημαντικό είναι να συνδυάζονται αυτά τα δυο στοιχεία, η πολιτική βούληση με την επιστημονική γνώση και επάρκεια. Ένα φυσικό οικοσύστημα είναι ένα περίπλοκο σύμπλεγμα παραμέτρων, ευαίσθητο στην παραμικρή αλλαγή, όπου το παραμικρό σφάλμα στην ανθρώπινη παρέμβαση μπορεί να την καταστήσει από αναποτελεσματική έως και βλαπτική. Η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος δεν επιδέχεται ερασιτεχνισμούς και προχειρότητες, ούτε συμβαδίζει με την περιττή βιασύνη και τις κινήσεις εντυπωσιασμού.

Ο ρόλος της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην προστασία του περιβάλλοντος δεν περιορίζεται στην επαύξηση του πρασίνου. Ως εκφραστής των τοπικών κοινωνιών η Αυτοδιοίκηση μπορεί και πρέπει να μεταφέρει τη φωνή αγωνίας απέναντι στην επιβάρυνση της ποιότητας ζωής των πολιτών από ρυπογόνες δραστηριότητες, ιδιαίτερα αυτές που χωροθετούνται μέσα ή πολύ κοντά στον οικιστικό ιστό.

Κομβική έννοια στη συλλογιστική μας πρέπει να είναι αυτή της φέρουσας ικανότητας μιας πόλης ή περιοχής. Σύμφωνα με αυτήν, υπάρχει ένα συγκεκριμένο όριο στο πόσο φόρτο, κυκλοφοριακό, οικοδομικό, πληθυσμιακό, περιβαλλοντικής μόλυνσης, μπορεί να δεχθεί μια πόλη, μια περιοχή, χωρίς να υποβαθμιστεί μόνιμα η ποιότητα ζωής σ’ αυτήν και επίσης να αλλοιωθούν η φυσιογνωμία και τα χαρακτηριστικά της. Η λογική της συνεχούς οικονομικής μεγέθυνσης παράγει διαρκώς την τάση να υπερβαίνουμε τη φέρουσα ικανότητα, να συσσωρεύουμε άμετρα λειτουργίες και δραστηριότητες.

Αυτού του τύπου η «ανάπτυξη» έχει τελικά, πέραν του περιβαλλοντικής ζημίας, και αρνητικό οικονομικό αποτέλεσμα. Διότι καταστρέφοντας την ομορφιά ενός τόπου και υποβαθμίζοντας τη ζωή των κατοίκων του, αντικειμενικά απαξιώνουμε και τις επενδύσεις που πραγματοποιήθηκαν εκεί. Ήδη έχουμε το φαινόμενο, γειτονιές και πόλεις που συγκέντρωσαν ταχύτατα πληθυσμό και δραστηριότητες λόγω της αρχικής ειδυλλιακής εικόνας τους, σήμερα να αντιμετωπίζονται ως υπερφορτωμένες με αποτέλεσμα να έχουμε μια νέα μετακίνηση κατοίκων από εκεί προς νέες κατευθύνσεις.

Θα αφήσουμε να συνεχιστεί επ’ άπειρον αυτό το γαϊτανάκι; Να επεκτείνεται για παράδειγμα η δομημένη περιοχή στην Αττική κατατρώγοντας την ύπαιθρο, δημιουργώντας νέες πόλεις που μέσα σε λίγα χρόνια θα αντιμετωπίζουν τα ίδια προβλήματα με τις υπάρχουσες;

Αντίθετα να τολμήσουμε, και εδώ η βασική ευθύνη πέφτει στην κεντρική εξουσία, τον αναδρομικό πολεοδομικό σχεδιασμό, την ανασυγκρότηση των παρηκμασμένων περιοχών, την περιβαλλοντική τους αναβάθμιση, την αξιοποίηση του αποθέματος κατοικιών εκεί και άρα την εξοικονόμηση αδόμητων εκτάσεων. Να ληφθούν επιτέλους οι αναγκαίες αποφάσεις για την απομάκρυνση λειτουργιών όπως τα Στρατόπεδα που, χωρίς να υπάρχει πλέον αιτία, καταλαμβάνουν τεράστιες εκτάσεις μέσα στον οικιστικό ιστό των πόλεων μας ενώ μπορούν να αποτελέσουν το μοχλό για συνολική αναβάθμιση τους, περιβαλλοντική και κοινωνική.

Ένα τέτοιο σχέδιο πολεοδομικής ανάταξης πρέπει να αποτελέσει αναπόσπαστο κομμάτι της στρατηγικής της «πράσινης ανάπτυξης», να αποτελέσει την πολιτική γης πάνω στην, κυριολεκτικά μιλώντας, θα στηριχτεί η «πράσινη ανάπτυξη» και η μακροπρόθεσμη βιωσιμότητα του οικονομικού και κοινωνικού μας μοντέλου.»